Smerfy są niebieskie, o budowie ciała podobnej do człowieka, "wzrostu trzech jabłek" (W odcinku Najwyższy Smerf okazało się, że Smerfiki mają 25 smerfojagód wzrostu, a jedynie Gapik tylko 22.), ale posiadają proporcjonalnie większe głowy i wydatne nosy oraz krótkie zaokrąglone ogonki. Ubierają się w białe spodenki połączone z butami, z wycięciem na ogonek, oraz białe czapki frygijskie. Pod czapką nie posiadają włosów na głowie (z wyjątkiem smerfetek) ale ten fakt jest ujawniany bardzo rzadko. Smerfy uzyskują pełnoletność w wieku 150 lat[1]. Są nieśmiertelne dzięki Kamieniowi Długowieczności zakopanemu pod ich wioską. Małe smerfy przynosi bocian.
Zbierają między innymi smerfojagody. Dużo czasu spędzają przy naprawianiu tamy, która chroni ich wioskę przed strumieniem. Posługują się językiem "Smerf", polegający na zastąpieniu wielu czasowników i przymiotników odmianami słowa "Smerf" np. "Smerfnij i przysmerfuj mi trochę smerfnego soku" (zamiast "Idź i przynieś mi trochę dobrego soku"). W Johan & Pirlouit oraz filmie "Smerfowy Flet" język smerfów był zwykle niezrozumiały przez ludzi i dłuższe próby porozumienia się w nim (bądź po prostu zrozumienia wypowiedzi jakiegoś smerfa) wprawiały ludzi w dezorientację i zawrót głowy.
Cechą wspólną wszystkich niemalże smerfów jest ogromna łatwowierność i naiwność. Często jest ona wykorzystywana przez Gargamela i innych wrogów smerfów, które z łatwością dają nabrać się nawet na oczywiste podstępy. Jedynym smerfem wyłamującym się jest w tym wypadku Papa Smerf. Jako prawie najstarszy i najbardziej doświadczony, nie wierzy on ślepo w to, co widzi. To właśnie jego doświadczenie i zapobiegliwość ratują smerfy z opresji. Taki schemat jest szczególnie widoczny w pierwszych czterech seriach filmu.
Zarówno w komiksach jak i w serialu animowanym oficjalnie smerfów w wiosce jest 100, ale później pojawiły się jeszcze inne smerfy, np. Dziadek i Dzikus. Niektóre smerfy mają wyróżniające je cechy szczególne, choć w pierwszych komiksach z wyjątkiem Papy i Ważniaka, wszystkie wyglądały identycznie i wszystkie były adresowane po prostu jako "Smerf" (stąd przypuszczenie iż "Łasuch", "Osiłek", "Ważniak" itp. to nie są imiona, a raczej nazwiska). Z czasem poszczególne smerfy zaczęły się różnić imionami i charakterami, ale dopiero w wersji animowanej zyskały konkretne atrybuty (Pracuś szelki, Osiłek tatuaż itd.).
